๒๓๓๐ สงครามตีเมืองลำปางและเมืองป่าซาง หลังจากที่พม่า พ่ายแพ้แก่ไทยก็ส่งผลทำให้เมืองขึ้นทั้งหลายของพม่า เช่น เมืองเชียงรุ้งและเชียงตุง เกิดกระด้างกระเดื่อง ตั้งตนเป็นอิสระ พระเจ้าปดุงจึงสั่งให้ยกทัพมาปราบปราม รวมถึงเข้าตีลำปางและป่าซาง เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทราบเรื่องจึงสั่งให้กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาทคุมไพร่พล ๖๐, ๐๐๐ นาย มาช่วยเหลือ และขับไล่พม่าไปเป็นผลสำเร็จ สงครามครั้งที่ ๔ พ. ๒๓๓๐ สงครามตีเมืองทวาย ครั้งนั้นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้เกณฑ์ไพร่พล ๒๐, ๐๐๐ นาย ยกทัพไปตีเมืองทวาย แต่สงครามครั้งนี้ไม่มีการรบพุ่ง เพราะต่างฝ่ายต่างก็ขาดแคลนเสบียงอาหาร รี้พลก็บาดเจ็บจึงโปรดเกล้าฯ ให้ถอยทัพกลับกรุงเทพ สงครามครั้งที่ ๕ พ. ๒๓๓๖ สงครามตีเมืองพม่า ในครั้งนั้นเมืองทวาย ตะนาวศรี และมะริด ได้เข้ามาขอสวามิภักดิ์ต่อไทย พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงโปรดเกล้าฯ ให้ยกทัพไปช่วยป้องกันเมือง แต่เมื่อพระเจ้าปดุงยกทัพมาปราบปรามเมืองทั้งสามก็หันกลับเข้ากับทางพม่าอีก พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงโปรดเกล้าฯ ให้ถอยทัพกลับกรุงเทพฯ สงครามครั้งที่ ๖ พ.
ศ. 2554, หน้า 838 ↑ ธชัคคสูตร ↑ พีระ อารีสม, ตำนานพระพิรุณ. คณะเทคนิคการสัตวแพทย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ ๒, กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน, 2556. 1, 544 หน้า. ISBN 978-616-7073-80-4
28. 4) ตามความในฤคเวทนี้อาจกล่าวได้ว่า พระวรุณนั้นเป็นผู้สั่งให้น้ำในสวรรค์ของพระองค์ตกลงมายังโลกตลอดเวลา ไม่มีการหยุดพักหรือขาดหายไปเลย จึงเป็นที่มาว่าทำไมพระวรุณจึงเป็นเทพแห่งน้ำ ทั้งๆ ที่ท้าวเธอไม่ได้อยู่ในน้ำเสียหน่อย ซึ่งจริงๆ แล้วท่านก็อยู่ในที่ๆ มีน้ำนั้นแหละครับ แต่เป็นน้ำในมโนทัศน์ของชาวอารยันนั่นเอง แต่ว่ายังมีเทพเจ้าองค์สำคัญที่หากขาดพระองค์ไปแล้วฝนที่พระวรุณส่งมาก็ไม่อาจตกลงมาสู่โลกได้เลย คราวหน้าเราจะมาพูดถึงเทพองค์นั้นกันครับ อ้างอิง The Rig Veda แปลโดย Ralph T. H. Griffith เกื้อพันธุ์ นาคบุปผา. พระอินทร์ในวรรณคดีสันสกฤต บาลี และวรรณคดีไทย. กรุงเทพฯ: แผนกวิชาภาษาตะวันออก บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, 2520. เทวัญ นันทวงศ์ และ ณวลพักตร์ พิมลมาศ. รายงานการวิจัยการศึกษาพระพิรุณในแง่องค์ความรู้ด้านวัฒนธรรมการเกษตร. กรุงเทพฯ: คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี. 2553. ศรัณย์ มะกรูดอินทร์. การนับถือพระสุริยะในดินแดนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก่อนพุทธศตวรรษที่ 19. กรุงเทพฯ: โบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. 2553.
สำนักวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยว. (2555). บางกอก บอกเล่า(เรื่อง)วัด. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. มหาวิทยาลัยศิลปากร, คณะอักษรศาสตร์และองค์การส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2517). วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร. วัดพระศรีรัตนศาสดาราม วัดพระแก้ว. (2518). นนทบุรี: การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย. สุภัทรดิศ ดิศกุล, ม. จ. (2534). ประวัติวัดพระศรีรัตนศาสดาราม. กรุงเทพฯ: อมรินทร์การพิมพ์. สุริยา รัตนกุล, คุณหญิง. (2550). พระอารามหลวงในกรุงเทพมหานคร เล่ม 1. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล. อเนก นาวิกมูล. (2545). วัดในกรุงเทพฯ-ธนบุรี พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: แสงแดดเพื่อนเด็ก.
25 กุมภาพันธ์ 2562 ยอดผู้ชม 16870 ครั้ง เหรียญหล่อ "พระคันธารราฐ" วัดพระปฐมเจดีย์ฯ พ. ศ. 2476 แล่ม จันท์พิศาโล ///////////////////////////////////////////////////////// คันธารราษฎร์, คันธารราฐ, คันธาราฐ หรือ คันธาระ (Gandhara) เป็นชื่อแคว้นโบราณในอินเดีย และเป็นชื่อของพระพุทธรูปปางเก่าแก่ที่สุด สำหรับตั้งในพิธีขอฝน เป็นฝีมือของชาวคันธารราฐ ที่เรียกว่า "พระพุทธคันธารราฐ" อันเป็นพระพุทธรูปยุคแรกในศาสนาพุทธ ราวพุทธศตวรรษที่ 6-12 สำหรับ ประเทศไทย พระคันธารราฐ หรือ พระขอฝน เป็นพระพุทธรูปสำคัญของประเทศองค์หนึ่ง ที่ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดเกล้าฯ ให้หล่อขึ้นเมื่อ พ. 2326 เดิมประดิษฐานในพระบรมมหาราชวัง ต่อมาปลายรัชกาล พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดให้บูรณปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม และสร้างปูชนียสถานเพิ่มเติม ได้สร้างหอ พระคันธารราษฎร์ (พระคันธารราฐ) ขึ้นที่มุมระเบียงด้านหน้าพระอุโบสถ เป็นอาคารขนาดเล็กยอดปรางค์ เพื่อประดิษฐานพระพุทธรูป และเทวรูปสำคัญที่ใช้ในพระราชพิธีพิรุณศาสตร์ พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (ข้อมูลจาก สารานุกรม "วิกิพีเดีย") เหรียญหล่อพระคันธารราฐ พิมพ์ทรงเสมา ฉลุข้าง พ.
๑๑๔๔ ตรงกับวันที่ ๒๑ เมษายน พศ.
ศ. 2325 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระอารามหลวงพร้อมกับการสร้างพระบรมมหาราชวัง เพื่อเป็นพระอารามในเขตพระราชฐาน และเป็นวัดที่ตั้งพระราชหฤทัยให้เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรแก้วมรกตที่ทรงได้จากกรุงเวียงจันทร์ ประเทศลาว เมื่อการก่อสร้างแล้วเสร็จ ได้อัญเชิญพระแก้วมรกตแห่จากวัดอรุณราชวราราม ฝั่งกรุงธนบุรี มาประดิษฐานในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เมื่อวันที่ 27 มีนาคม พ.
๒๓๔๐ สงครามพม่าที่เมืองเชียงใหม่ เนื่องจากสงครามในครั้งก่อนๆ พระเจ้าปดุงไม่สามารถตีหัวเมืองล้านนาได้ จึงทรงรับสั่งไพร่พล ๕๕, ๐๐๐ นาย ยกทัพมาอีกครั้งโดยแบ่งเป็น ๗ ทัพ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึง โปรดเกล้าฯ ให้กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาทคุมไพร่พล ๒๐, ๐๐๐ นาย ขึ้นไปรวมไพร่พลกับทางเหนือเป็น ๔๐, ๐๐๐ นาย ระดมตีค่ายพม่าเพียงวันเดียวเท่านั้นทัพพม่าก็แตกพ่ายยับเยิน สงครามครั้งที่ ๗ พ. ๒๓๕๕ สงครามพม่าที่เมืองเชียงใหม่ ครั้งที่ ๒ ในครั้งนั้นพระยากาวิละได้ยกทัพไปตีเมืองสาด หัวเมืองขึ้นของพม่า พระเจ้าปดุงจึงยกทัพลงมาตีเมืองเชียงใหม่เพื่อแก้แค้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงทราบ จึงโปรดเกล้าฯ ให้ส่งกองทัพไปช่วยเหลือ และสงครามครั้งนี้ก็จบลงด้วยชัยชนะของฝ่ายไทย พระราชกรณียกิจด้านการชำระประมวลกฎหมาย เมื่อปี พ.
ศ. 2398 และถึงกับเคยมีกฎลงโทษ หากใครหลุดเรียกทุ่งพระเมรุจะต้องถูกปรับไหม นั่นแสดงให้เห็นว่า ทรงต้องการให้พื้นที่แห่งนี้เปลี่ยนบทบาทหน้าที่ กลายมาเป็น 'พื้นที่สาธารณะ' สำหรับประชาชนทั่วไปอย่างแท้จริง ในสมัยรัชกาลที่ 4 นอกจากเปลี่ยนชื่อแล้ว ยังอนุญาตให้ประชาชนเข้ามาเล่นว่าวได้ การเล่นว่าวที่สนามหลวงได้สืบทอดต่อมาอีกหลายปีและได้มีการจัดการแข่งขันในรัชกาลที่ 5 เมื่อปี พ.